'با لباس سفید می ری، با كفن بیرون می آیی'، این جمله ای ماندگار در فرهنگ خانواده های ایرانی است كه وقتی دختر خود را به خانه بخت می فرستند به او متذكر می شوند.

البته این موضوع نه به مفهوم سوختن و ساختن با هر شرایطی است اما این جمله راز زندگی مشترك، موفق و با دوام را كه ریشه در فرهنگ ما ایرانی ها دارد و در دستورات الهی دین اسلام نیز سفارش های زیادی در باره آن شده آشكار می كند.

به گزارش خبرنگار اجتماعی ایرنا، زندگی زناشویی بر اساس علائق طبیعی و فطری بنا شده است اما اگر در برخی مواقع این نوع زندگی دچار مشكلات اساسی شود و زن و مرد دایم با هم اختلاف پیدا كنند اسلام راه را برای پایان دادن به آن پیش بینی كرده است.

طلاق گرفتن مانند بسیاری از عقود دیگر دارای قوانین و مقرراتی است و قانونگذار برای كم كردن موارد طلاق و انصراف زوجین از جدایی، قوانین مربوطه را به قدری سخت اعمال می كند كه در بسیاری از مواقع زوجین از طلاق گرفتن منصرف شده و به زندگی مشترك باز می گردند.

اما طی سال های اخیر نوعی از طلاق باب شده كه در حال رواج یافتن است و آن' طلاق توافقی ' است.

تغییر شیوه‌های همسریابی در سال‌های اخیر، افزایش توقعات و خواسته‌های زوجین وتفاوت دیدگاه‌های آنها، شناخت كافی و مناسب نداشتن از اوضاع و احوال فرهنگی و شخصیتی یكدیگر از مهم‌ترین عوامل درخواست طلاق از سوی زوجین است، درصورتی كه اعتیاد و بیكاری را نباید از نظر دور داشت.

در حالی كه زنان و خانواده‌های ایرانی اغلب بسیار سازگار و حاضر به سازش به شرط تامین حداقل امكانات و نیازهای مادیشان هستند، اما وقتی در تامین همان حداقل با مشكل مواجه می‌شوند و به هر سازمانی مراجعه می‌كنند نتیجه‌ای نمی‌گیرند، چاره‌ای جز طلاق نمی یابند.

اگر چه بسیاری معتقدند ریشه اكثر طلاق های عصر ما مشكلات اقتصادی و تفاوت نگرش های فرهنگی است اما در این بین برخی وكلا عوامل دیگری را نیز در این زمینه دخیل می دانند.

یك وكیل رسمی دادگستری در این زمینه می گوید هم اكنون یكی از مهم ترین علل طلاق های توافقی، بی بندو باری یكی از طرف های زندگی است.

'مهدی امیر فخری' در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا افزود: طلاق توافقی طی چند سال اخیر در كشور ما زیاد شده و بسیاری از زن و شوهرها بنا به دلایلی كه بیشتر مشكلات مالی و معیشتی است از یكدیگر جدا می شوند.

وی افزود: اعتیاد به مواد مخدر هم از دیگر عوامل طلاق توافقی است، بسیاری از زنان با مراجعه به دادگاه اعلام می كنند كه شوهرانشان معتاد بوده و از عهده تامین مخارج زندگی بر نمی آیند و به همین دلیل خواهان جدایی هستند.

این وكیل دادگستری، زیاد شدن طلاق توافقی را یك بحران اجتماعی توصیف كرد و گفت شاید تعداد اینگونه طلاق ها به مرز هشدار رسیده و حتی در برخی خانواده ها بسیار پذیرفته شده است.

این وكیل دادگستری خاطر نشان كرد البته برخی از زوج ها هم برای خلاصی فرزندانشان از خدمت سربازی بصورت ظاهری از هم طلاق می گرفتند اما با سخت گیری در این زمینه اینگونه درخواست ها بسیار نادر است.

رئیس كل دادگستری استان كرمان هم در سخنانی افزایش آمار طلاق های توافقی را یك تهدید برشمرد و گفت: ازهم پاشیدگی خانواده ها عامل بروز آسیب های مختلفی برای اعضای این خانواده ها می شود.

حجت الاسلام علی توكلی ادامه داد: یكی از مشكلات بسیاری از خانواده ها این است كه زوجین از خواسته ها و نیازهای یكدیگر شناخت ندارند و هر یك از زوجین نمی توانند به خوبی نقش های خود را ایفا كنند.

وی بیان كرد: حمایت، مسئولیت پذیری، قدرشناسی و توجه، از جمله خواسته های زن از مرد است و مرد نیز به حمایت و محبت همسر خود نیاز دارد.

حجت الاسلام توكلی، نبود محبت و مودت را حلقه مفقوده در بسیاری از خانواده ها دانست و افزود: ابراز علاقه باید همراه با رفتارهای عملی باشد و صرف ابراز زبانی علاقه، جوابگو نیست.

وی با اشاره به تعیین برخی مهریه های زیاد تاكید كرد مهریه های سنگین عامل دوام زندگی خانوادگی نیست و آنچه موجب محكم شدن پایه های زندگی خانوادگی می شود، محبت و مهربانی است.

رئیس كل دادگستری استان كرمان، بر ارایه آموزش های لازم به افراد در شرف ازدواج تاكید كرد و گفت: ستاد پیشگیری از وقوع جرم و آسیب های اجتماعی دادگستری با همكاری سایر دستگاه های مربوط در این زمینه برنامه ریزی های خوبی را انجام داده است.

مدیركل دفتر جمعیت سازمان ثبت احوال با اشاره به كوتاه بودن فرآیند وقوع طلاق به ویژه درباره طلاق های توافقی اظهار داشت: حتی در مواردی زوجین بدون اطلاع از خانواده هایشان و به صورت توافقی از یكدیگر طلاق می گیرند.

وی در عین حال اظهار داشت كه به دلیل ثبت نشدن نوع طلاق، آماری از طلاق های توافقی در دست نیست و آمارهای استانی درباره طلاق توافقی را نمی توان به كل كشور تعمیم داد.

حسن موسوی چلك، رئیس انجمن مددكاری اجتماعی نیز با اشاره به این كه روند طلاق های توافقی نسبت به سال های قبل افزایش یافته است، گفت: طلاق توافقی ساده ترین نوع طلاق از نظر مراحل دادگاه و رسیدگی است و زوجین با توافق بر سر جزئیات از قبیل جهیزیه، مهریه، نفقه و نگهداری فرزند یا فرزندان به دادگاه مراجعه می كنند و از یكدیگر جدا می شوند به همین دلیل این طلاق رو به افزایش است.

وی با اشاره به این كه همان طور كه از نام این نوع طلاق مشخص است زن و شوهر وقتی به این نتیجه برسند كه نمی توانند با یكدیگر زندگی كنند، با توافق از یكدیگر جدا می شوند، گفت: دلایل متعددی برای این نوع طلاق وجود دارد كه می توان به مواردی از آن اشاره كرد؛ مسائل اخلاقی از جمله دلایل مهم وقوع طلاق های توافقی است و زوجین در برخی از موارد برای این كه بدون جنجال از یكدیگر جدا شوند، به این نوع طلاق مبادرت می كنند.

وی افزود: از دیگر موارد وقوع طلاق توافقی زمانی است كه زن به دلایل متعدد قصد ادامه زندگی ندارد، در این صورت مهریه خود را می بخشد و از همسر خود جدا می شود. علاوه بر این نهادینه نشدن مهارت های سازگاری و آموزش ندیدن زوج ها منجر به طلاق های توافقی می شود.

بنا به گفته مدیركل دفتر آسیب های اجتماعی وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی كوتاه بودن فرآیند طلاق های توافقی یكی دیگر از دلایلی است كه بسیاری از زوج ها به این نوع طلاق روی می آورند و قید زندگی مشترك را می زنند.

وی همچنین گفت: در طلاق های توافقی معمولا درخواست طلاق از سوی زنان مطرح می شود.

او درباره آمار طلاق توافقی در كشور گفت: در گذشته آمارهایی از میزان طلاق های توافقی به صورت درصدی مطرح می شد اما واقعیت این است كه به دلیل این كه نوع طلاق كه توافقی است یا خیر، هنگام ثبت مشخص نمی شود، آمار دقیقی از این نوع طلاق ها در دست نیست.

علی اكبر محزون مدیركل دفتر جمعیت سازمان ثبت احوال نیز در این باره گفت: در برخی از موارد آمارهایی از میزان طلاق های توافقی در كشور اعلام می شود كه براساس مطالعات میدانی و استانی است و نمی توان آن را به كل كشور تعمیم داد.

محزون با اشاره به این كه قرار است با تغییر فرم های طلاق، نوع طلاق نیز مشخص شود گفت: با این اقدام می توان آمار دقیق طلاق های توافقی را مشخص كرد اما در حال حاضر آماری در این زمینه وجود ندارد.

وی همچنین با انتقاد از كوتاه بودن فرآیند طلاق به ویژه توافقی در دادگاه ها گفت: متاسفانه كوتاه بودن فرآیند طلاق باعث افزایش میزان طلاق شده است در صورتی كه طولانی بودن آن و همچنین ارجاع زوجین به مراكز مشاوره می تواند به صلح و سازش برخی از پرونده های طلاق منجر شود.

وی افزود: كوتاه بودن فرآیند طلاق توافقی باعث شده است تا برخی از زوجین حتی بدون اطلاع خانواده هایشان از یكدیگر جدا شوند كه این مسئله باید اصلاح شود.

بنا به گفته محزون بررسی ها نشان می دهد طولانی شدن فرآیند طلاق و نیز مراجعه زوجین به مشاور می تواند از وقوع بسیاری از طلاق ها جلوگیری كند.

اگرچه آمار دقیقی از متقاضیان طلاق توافقی وجود ندارد، اما بررسی ها نشان می دهد كه آمار طلاق های توافقی به ویژه در تهران در حال افزایش است و برخی از قضات دادگستری نیز معتقدند آمار طلاق توافقی در سال های اخیر افزایش چشمگیری داشته است.

قباد اكبری قاضی دادگستری ضمن تایید افزایش آمار طلاق های توافقی در كشور گفت: میزان طلاق های توافقی در سال ۱۳۸۹ نسبت به سال ۱۳۸۸ به صورت چشمگیری افزایش داشته است و این مسئله هشداری جدی برای خانواده ها است.

وی در این باره گفت: در كل دعاوی مربوط به خانواده به معنای خاص (نكاح و طلاق) طلاق توافقی بالاترین رتبه رسیدگی را به خود اختصاص داده است و مطالبه مهریه و طلاق غیرتوافقی نیز از نظر تعداد، در رتبه های بعدی قرار گرفته است.

اكبری با بیان این كه آمار طلاق های توافقی نسبت به غیرتوافقی در حال صعود است، گفت: باید با تحلیل های فرهنگی از افزایش غیرمنطقی این نوع طلاق در كشور جلوگیری كرد.

این قاضی دادگاه خانواده با اعلام این مطلب كه سرعت رسیدگی به طلاق های توافقی بالاتر از طلاق های غیرتوافقی است، گفت: از آنجا كه محاكم فرصت كافی برای مذاكره به منظور صلح و سازش زوجین را ندارند به ویژه آن كه دوطرف نیز عزم جدی برای جدایی دارند، روند رسیدگی به دادخواست طلاق های توافقی با سرعت بیشتری دنبال می شود.

اكبری به نقش مهم و حیاتی مشاوره در طلاق های توافقی اشاره كرد و گفت: موافقت منطقی و سازگارانه زوجین برای جدایی و احترام آنها به نظر یكدیگر، عامل مهمی است كه می توان در جلسات مشاوره به آن توجه كرد تا حتی از برخی اختلاف های سطحی نیز جلوگیری شود.

به دلیل اهمیت طلاق توافقی در لایحه حمایت از خانواده به این موضوع توجه شده است و طبق یكی از مواد لایحه خانواده در صورتی كه زوجین به صورت توافقی متقاضی طلاق باشند، باید به مراكز مشاوره خانواده مراجعه كنند.

این مراكز ضمن ارائه خدمات مشاوره ای، سعی در سازش و انصراف زوجین از درخواست طلاق می كنند و در صورت حصول سازش و انصراف از طلاق، سازش نامه تنظیم و گرنه با ذكر دقیق موارد توافق، گواهی توافق زوجین بر طلاق صادر می شود.

آمار طلاق هر سال نسبت به سال پیش از آن در حال افزایش است و به همان نسبت تعداد طلاق های توافقی كه آسان ترین و بدون دردسرترین نوع طلاق نیز محسوب می شود، در حال افزایش است.

اما آن چه مسئولان و كارشناسان درباره طلاق توافقی عنوان می كنند این است كه «طلاق توافقی رو به افزایش است»، اما به دلیل تفكیك و ثبت نشدن نوع طلاق، آمار دقیقی از آن در دست نیست.

برخی از كارشناسان با توجه به افزایش آمار طلاق به ویژه طلاق توافقی، معتقدند این نوع طلاق كه در مدت زمان كوتاه صادر می شود به بنیان خانواده لطمه می زند و پیشنهاد می كنند كه دادگاه خانواده ابتدا زوجین را به مراكز مشاوره خانواده هدایت كند و پس از آن در صورت حاصل نشدن توافق، گواهی «عدم امكان سازش» را صادر كند.

اجتمام***7263**1569